Nagroda im. Herdera

Nagroda im. Herdera (niem. Herder-Preis) – jedna z nagród kulturalnych przyznawanych przez fundację Alfreda Toepfera (Alfred Toepfer Stiftung F. V. S. z siedzibą w Hamburgu). W latach 1936–1944, jako Johann-Gottfried-von-Herder-Preis (na cześć Johanna Gottfrieda Herdera) przyznawana była przede wszystkim niemieckojęzycznym pisarzom, historykom i dziennikarzom z Prus Wschodnich; wręczano ją na uniwersytecie w Królewcu.

W 1963 roku reaktywowano ją, teraz jako „Herder-Preis” i każdego roku wyróżniano nią 7 artystów, pisarzy i przedstawicieli nauk humanistycznych z krajów Europy Wschodniej i części południowej. W ostatnich latach wysokość jej wynosiła 15 000 euro. Laureat typował równocześnie kandydata na roczne stypendium do dowolnej uczelni w Wiedniu. Po raz ostatni wręczono ją w 2006 roku.

Z Polski otrzymali ją m.in.: Władysław Bartoszewski, Włodzimierz Borodziej, Roman Brandstaetter, Kazimierz Dejmek, Michał Głowiński, Roman Ingarden, Bronisław Geremek, Zbigniew Herbert, Lech Kalinowski, Jan Kott, Hanna Krall, Gerard Labuda, Krzysztof Meyer, Ksawery Piwocki, Andrzej Szczypiorski, Wisława Szymborska, Lech Trzeciakowski, Wiktor Zin.

Lista nagrodzonych (wybór)

• 1964: Jan Kott (1914–2001), krytyk (Polska)
• 1965: László Németh (1901–1975), pisarz (Węgry), Tudor Arghezi (1880–1967), poeta (Rumunia)
• 1967: Witold Lutosławski (1913–1994), kompozytor (Polska)
• 1968: Lajos Vayer (1913–2001), historyk sztuki (Węgry), Roman Ingarden (1893–1970), filozof (Polska), Miroslav Krleža (1893-1981), pisarz (Jugosławia)
• 1969: Ksawery Piwocki (1901–1974), historyk sztuki, etnolog (Polska)
• 1970: Gyula Illyés (1902–1983), pisarz (Węgry)
• 1971: Zaharia Stancu (1902–1974), pisarz (Rumunia)
• 1972: Gyula Ortutay (1910–1978), etnograf (Węgry), Virgil Vătășianu (1902–1993), historyk sztuki (Rumunia)
• 1973: Zbigniew Herbert (1924–1998), poeta (Polska)
• 1975: Nichita Stănescu (1933–1983), poeta (Rumunia)
• 1976: Dezső Keresztury (1904–1996), pisarz (Węgry), Marin Goleminow (1908–2000), kompozytor (Bułgaria)
• 1977: Krzysztof Penderecki (ur. 1933), kompozytor (Polska)
• 1978: Béla Gunda (1911–1994), etnograf (Węgry)
• 1979: Ferenc Farkas (1905–2000), kompozytor (Węgry)
• 1981: Sándor Csoóri (1930–2016), pisarz (Węgry)
• 1982: Imre Varga (1923-1919), rzeźbiarz (Węgry)
• 1983: György Konrád (1933-1919), pisarz (Węgry), Adrian Marino (1921–2005), pisarz (Rumunia)
• 1984: Constantin Lucaci (1923-2014), rzeźbiarz (Rumunia), Krzysztof Meyer (ur. 1943), kompozytor (Polska)
• 1986: Konrad Górski (1895–1990), historyk (Polska), Tekla Dömötör (1914–1987), etnograf (Węgry), Anatol Vieru (1926–1998), kompozytor (Rumunia)
• 1987: József Ujfalussy (1920–2010), muzykolog (Węgry)
• 1988: Ana Blandiana (ur. 1942), poeta (Rumunia)
• 1990: András Vizkelety (ur. 1931), literaturoznawca (Węgry), Bronisław Geremek (1932-2008), historyk (Polska)
• 1991: Marin Sorescu (1936–1997), poeta (Rumunia), Gerard Labuda (1916-2010), historyk (Polska)
• 1994: Sándor Kányádi (1929–2018), poeta (Węgry)
• 1995: Wisława Szymborska (1923–2012), pisarka (Polska)
• 1997: Ferenc Glatz (ur. 1941), historyk (Węgry)
• 1998: Imre Bak (ur. 1939), malarz (Węgry), Justinas Marcinkevičius (1930-2011), poeta (Litwa)
• 1999: István Fried (ur. 1934), literaturoznawca (Węgry), Ferdinand Milučký (1929-2019), architekt (Słowacja)
• 2000: Imre Kertész (1929–2016), pisarz (Węgry), Milan Kundera (ur. 1929), pisarz (Czechy)
• 2001: János Böhönyey (1925-1919), architekt (Węgry), Jurij Andruchowycz (ur. 1960), pisarz (Ukraina)
• 2002: Péter Esterházy (1950–2016), pisarz (Węgry); Lech Trzeciakowski (1931–2017), historyk (Polska)
• 2003: Károly Manherz (ur. 1942), językoznawca (Węgry), Ana Maria Zahariade, architekt (Rumunia)
• 2004: Éva Pócs (ur. 1936), etnograf (Węgry); Michał Głowiński (ur. 1934), filolog, historyk i teoretyk literatury (Polska)
• 2005: Károly Klimó (ur. 1936), malarz (Węgry), Hanna Krall (ur. 1935), dziennikarka (Polska)
• 2006: Włodzimierz Borodziej (ur. 1956), historyk (Polska)

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Fundacji (ang. i niem.)